Gerçek zeytinyağı buzdolabında donar mı?

Zeytinyağı hakkında insanlar arasında dolaşan pek çok söylenti var. Bunlardan biri de “Gerçek zeytinyağı buzdolabında donar.” iddiası. Peki, bu bilgi doğru mu? Gerçekten kaliteli bir zeytinyağını anlamanın yolu buzdolabı testinden mi geçiyor? Gelin, bu konuyu biraz inceleyelim.

Zeytinyağı neden donar?

Zeytinyağının buzdolabında donup donmaması tamamen yağ asidi bileşenleriyle ilgilidir bir durumdur. Zeytinyağının içeriğinde bulunan doymuş ve doymamış yağ asitleri belirli sıcaklıklarda katı hale gelebilir. Genel olarak 10-12 °C altında zeytinyağının bulanıklaşmaya başlar ve zamanla yoğun bir kıvama gelir. Bu çok normaldir.

Gerçek zeytinyağı test edilirken neden buzdolabı kullanmamalıyız?

Bazı kişiler “Gerçek zeytinyağı buzdolabına konunca donar, sahte olanlar ise sıvı kalır.” diyerek bir test yöntemi olarak bu iddiayı öne sürer. Bu söylenti mutlaka sizin kulağınızı da gelmiştir. Ancak bu test kesinlikle güvenilir bir test değildir.

• Her zeytinyağı aynı bileşimde değildir. Farklı zeytin çeşitlerinden elde edilen yağlar, farklı oranlarda oleik asit ve doymuş yağ asitleri içerebilir. Bu da her zeytinyağının donma sıcaklığının farklı olmasına neden olur.
• Sahte zeytinyağı da donabilir. Palm yağı veya parafin gibi maddelerle karıştırılan yağlar da düşük sıcaklıklarda katı hale gelebilir. Yani sadece donma özelliğine bakarak zeytinyağının kaliteli olup olmadığını anlamak mümkün değildir.

Zeytinyağını bir bardak su testi ile anlamak doğru mu?

Son zamanlarda sosyal medyada sıkça karşılaşılan bir diğer test ise “zeytinyağını suya damlatma testi” olarak biliniyor. Bu yönteme göre, bir bardağa su koyup içine birkaç damla zeytinyağı eklendiğinde:

• Eğer damlalar birleşip tek bir bütün oluşturursa, zeytinyağı gerçektir.
• Eğer damlalar su yüzeyinde ayrı ayrı kalırsa, zeytinyağı sahtedir deniliyor.

Ancak bu test de bilimsel olarak kesin bir sonuç vermez.

Çünkü:

• Yağın yoğunluğu ve viskozitesi önemlidir. Gerçek zeytinyağı da suyun yüzeyinde damlacıklar hâlinde kalabilir ve hemen birleşmeyebilir.
• Sahte yağlar da birleşebilir. İçerisine eklenen bazı katkı maddeleri, yağın su üzerinde nasıl hareket ettiğini değiştirebilir.
• ortam sıcaklık faktörü etkilidir. Ortamın ve yağın sıcaklığına bağlı olarak birleşme veya ayrışma durumu değişebilir.

Bu nedenle, su testi de zeytinyağının kalitesini anlamada güvenilir bir yöntem değildir.

Peki, kaliteli zeytinyağı nasıl anlaşılır?

Zeytinyağının kaliteli olup olmadığını anlamak için daha bilimsel ve güvenilir yöntemler vardır:

• Koku ve tat testine bakın. Gerçek bir zeytinyağı meyvemsi, hafif yakıcı ve bazen çimenimsi bir kokuya sahiptir. Tattığınızda boğazınızda hafif bir yanma hissi olur.
• Asit oranına dikkat edin. Gerçek sızma zeytinyağının asit oranı %0.8’in altında olmalıdır.
• Türk Gıda Kodeksi’ne uygun mu? Ambalajında Tarım Bakanlığı onayı, menşe bilgisi ve son kullanma tarihi olup olmadığını kontrol edin.

Zeytinyağının saklanma koşulları neden önemli?

Gerçek ve kaliteli bir zeytinyağını doğru saklamak, onun besin değerini ve tazeliğini korumak için kritik bir faktördür.

• Zeytinyağı buzdolabında saklanmaz! Soğuk ortam yağın kimyasal yapısını etkiler. Tat ve aroma kaybına neden olabilir.
• Serin, güneşten uzak bir yerde saklayın. İdeal saklama sıcaklığı 18-22 °C arasındadır.
• Koyu renkli yeşil veya kahverengi cam şişelere tercih edin. Plastik veya şeffaf cam şişeler, yağın çabuk bozulmasına, güneş ışınlarının yağa temasına neden olabilir.

Yani gerçek zeytinyağı donma testiyle anlaşılmaz!

Eğer bir zeytinyağı buzdolabında donuyorsa bu, onun kaliteli ya da sahte olduğunu göstermez. Bunun yerine tadına, kokusuna, asit oranına ve ambalaj bilgilerinin doğruluğuna dikkat etmek daha doğrudur. Gerçek bir sızma zeytinyağının tadını çıkarmak ve lezzetine varmak için onu uygun koşullarda saklamak şart!

Artık mutfağınızda kullanacağınız zeytinyağını seçerken yanlış bilgilerden etkilenmeyecek ve gerçek kaliteyi fark edebileceksiniz. Afiyetle ve sağlıkla tüketin!

Peki sizin gerçek zeytinyağını anlamak için yöntemleriniz var mı? Yorum olarak bizimle paylaşın. Yorumlarda buluşalım ve farklı yöntemleri konuşalım.