Karatay Günlerim ve Zeytinyağlı Semizotu
Sevgili Sinem Karatay Diyeti’ni ve deneyimlerini paylaşmaya devam ediyor…
Geçen yazıda da bahsettiğim üzere 10 gündür Karatay Diyeti’ne göre besleniyorum. Bu beslenme şeklini tamamen kilo vermek için değil (evet verilen kilolar da yanında bir artı), sağlıklı bir bedene sahip olmak için yapıyorum. Çok sıkı bir diyet olmadığı için, uyulması gereken belirli prensipleri olduğu için de bu şekilde beslenmek çok zor gelmedi açıkcası. Ancak yapılan yemekleri Canan Karatay’ın kitapta anlattığı şekilde pişirmek önemli. Örneğin salçalar tüketilmemesi gereken besinler grubuna giriyor işlenmiş oldukları için. Bu yüzde yemeklerde salça kullanılmaması gerekiyor. Yapılan yemeği bu kurala göre uyarlamak önemli.
Malum yaz geldi, çeşit çeşit zeytinyağlılar için bol bol taze sebze bulabiliyoruz. Aslında Akdeniz mutfağının en lezzetli yemeklerinden zeytinyağlılar, Türk Mutfağının da vazgeçilmezlerinden. Zeytinyağlı yemekler doğru pişirildiklerinde ve gerçek bir zeytinyağı ile yapıldıklarında Karatay Diyeti için de çok uygun yemekler. Her öğünde tüketilebilen zeytinyağlılar, doyurucu Karatay kahvaltısının ardından öğlen yanında bir kase yoğurt ile yeterince doyurucu oluyorlar. Hatta bence bir tabak kadar zeytinyağlı, bir kase yoğurt ve bir parça ızgara tavuk göğsü ile mükemmel bir akşam yemeği menüsü kolayca yapılabiliyor. Zaten genellikle zeytinyağlılar 1 öğünde bitmediği için, gün içinde pişirilip, akşam yemeğinde tüketilip, ertesi gün öğle yemeğinde de yenip bitirilebilir. (En azından ben öyle yapıyorum).
Şu aralar bol bol tazecik semizotu var her yerde. Ben de geçen hafta aldığım semizotlarının yapraklarından salata yaptıktan sonra saplarını atmaya kıyamadım. Üzerlerinde minik körpe yapraklar olan semizotu sapları çok lezzetlidir. Ben de annemle de konuştuktan hemen sonra bu saplardan Zeytinyağlı Semizotu yemeği yapmaya karar verdim. Tabi ki Karatay Diyetine uygun bir Zeytinyağlı Semizotu.
Aşağıda tarifini de vereceğim Zeytinyağlı Semizotu ve tüm zeytinyağlılar için geçerli Karatay kurallarından bahsetmem gerekirse, öncelikle gerçek bir zeytinyağlı sadece ve sadece gerçek zeytinyağı ile pişebilir. Ayçiçek ya da mısırözü gibi rafine yağlar ya da riviera zeytinyağlıları ile pişen zeytinyağlılar son derece sağlıksızlar çünkü içindeki yağlar vücuda gerekli yağ asitleri içermek bir yana dursun, ısındıklarında trans yağa dönüşen yağlar. Bu yüzden zeytinyağlıların gerçek sızma zeytinyağında pişmeleri çok önemli. Özellikle doğal sıkım taş sızması zeytinyağları bulunabilirse ne ala. Pek çok marka artık akdeniz sızması, naturel sızma, doğal sızma, taş sıkım gibi zeytinyağları üretiyor. Bu yüzden gerçek zeytinyağı bulmak çok da zor değil. İkinci önemli nokta, zeytinyağlıların içine kesinlikle salça konulmaması gerekiyor. Zaten Anadolu’nun sadece belli bölgelerinde zeytinyağlıların içine salça ekleniyor, ancak salça işlenmiş bir gıda olduğu için Karatay Diyeti’nde yasaklılar arasında. Bunun yerine zeytinyağlılara bol bol taze domates ekleyebilirsiniz, inanın bana salçadan çok daha lezzetli oluyor. Ben daha önce de tercih etmesem de pek çok kişi zeytinyağlı pişirirken içine 1 küp şeker koyar. Üçüncü önemli noktamız ise bununla ilgili, şeker Karatay Diyeti’nin azılı düşmanı, yemeklerinize şeker koymamanız gerekiyor. Ama merak etmeyin, zeytinyağlılara soğan çok az tavada çevirdiğinizda yemeğe şeker eklemenize gerek kalmayacak bir tat elde ediyorsunuz zaten. Son olarak, tüm yemekleri düşük ısıda uzun süre pişirmek çok daha sağlıklı olmalarını sağlıyor. Zeytinyağlıları pişirirken de, önce zeytinyağı ve soğanı tavada çok az çevirmek, sonra da sebzeleri ve domatesi, isterseniz de çok az sarımsağı ekleyip altını en düşük ayara getirip kapağı kapalı bir şekilde ağır ağır pişirmek hem çok lezzetli hem de sağlıklı bir zeytinyağlı yemeğin en önemli püf noktası. Hiçbir zeytinyağlıya domatesle pişirdiğinizde domatesleriniz yeterince sulu ise ekstra su eklemenize gerek yok.
Gelelim benim semizotu saplarından hazırladığım Zeytinyağlı Semizotu’na: (fotoğraf pişirme sırasında kapak kapatılmadan hemen önce çekildi)
1 demet semizotu (benim yaptığım gibi yaprakları salatada kullanıp saplarını zeytinyağlı pişirebilirsiniz)
1 orta boy soğan
3 -4 orta boy bahçe domatesi (bu aralar pazarda-marketlerde bulunabiliyor, bulunamıyorsa salkım domates)
2-3 diş sarımsak
1-2 yemek kaşığı zeytinyağı
Çok az kaya tuzu (değirmeni 1-2 kez çevirmeniz yeterli)
Karabiber (değirmenden kendiniz çekerseniz daha lezzetli olur)
Benim yaptığım gibi sadece sapları kullanacaksanız, semizotunu yıkadıktan sonra sapları ile yapraklarını ayırmanız gerekiyor. Yaprakları salatada kullanabilirsiniz. Bir püf noktası, kilitli buzdolabı poşetlerine yıkayıp ayıkladığınız yeşillikleri koyup ağzını tam olarak kapatırsanız, tüm yeşil sebzeleriniz daha uzun süre taze kalıyor. Ben kuzenimin Amerika’dan getirdiği Ziploc’un 2 kilitli buzdolabı poşetlerini kullanıyorum, ama Türkiye’de de farklı markaların benzer poşetleri satılıyor. Eğer aldığınız poşet yeterinde kalınsa, bir poşeti birden fazla kez kullanabilirsiniz, içini yıkayıp kurumasını beklemeniz yeterli. Neyse tarifimize dönelim, yıkadığımız semizotlarını çok küçük olmayacak şekilde doğruyoruz. Bu sırada ben büyükçe bir kapaklı teflon vokta pişirdim, ama kapaklı yayvan bir tencerede sızma zeytinyağı ve doğradığımız soğanları 1-2 dakika çeviriyoruz. Eski usül soğanlar pembeleşene kadar değil, ancak rengi değişmeden pişene, ağza gelene kadar pişiriyoruz. Sonra üzerlerine semizotlarını koyup, 1-2 kez alt-üst ediyoruz. Kabuklarını soyup minik minik doğradığımız domatesi ve isterseniz minik parçalara böldüğümüz sarımsağı da tavaya ekleyip, birkaç kez daha altüst ediyoruz. Üzerine tuz ve karabiberi de ekledikten sonra kapağını kapatıp pişmeye bırakıyoruz. Yavaş yavaş kısık ateşte piştii için domatesler tamamen sulanıyor. Bu yüzden su eklemeye gerek kalmıyor. Tabi pişme sırasında tüm suyun bittiğini görürseniz, çok az su ekleyebilirsiniz. Şunu da söylemek gerekir ki, pişireceğiniz semizotu demetinin büyüklüğüne göre domatesi ve soğanı arttırabilirsiniz. Pişen zeytinyağlıyı bir saklama kabına alıp soğumasını bekledikten sonra dolaba kaldırmanız yeterli :)
1 öğünde Zeytinyağlı Semizotu ile yenebilecekler (siz daha da çeşitlendirebilirsiniz)
– 1 kase yoğurt ve 1 parça ızgara tavuk ya da et
– 1 kase cacık ve etli bir yemek
– 1 kase yoğurt ve tavuk-et-peynir den biri eklenmiş yeşil salata
Yazı ve Fotoğraf: Sinem Çomarlı
